Nếu càng trải qua nhiều lần chà xát và đánh bóng, gạo sẽ mất đi càng nhiều chất dinh dưỡng. Vì thế, trong quá trình xay xát, người ta cố gắng giữ lại tối đa lớp cám bên ngoài hạt gạo. Loại gạo này được gọi là gạo lứt nguyên cám (hay còn được gọi với cái tên gạo lứt). 

Gạo lứt nguyên cám là gì?

Gạo lứt là loại gạo chỉ xay bỏ lớp vỏ trấu bên ngoài và giữ nguyên lớp cám, đây là phần chứa rất nhiều chất dinh dưỡng. Gạo lứt còn được biết đến với cái tên gạo rằn hay gạo lật. 

Phân loại gạo lứt nguyên cám

Theo màu sắc gạo

Gạo lứt thường có màu sẫm, tùy theo từng loại gạo mà cường độ màu cũng khác nhau. Người ta chia gạo lứt thành 3 loại theo màu sắc

Gạo lứt nguyên cám trắng

Đây là loại gạo phổ biến nhất bởi vì nó phù hợp với mọi lứa tuổi, có mùi vị dễ ăn. Loại gạo này có màu trắng nâu hoặc ngả vàng, giống màu của những hạt gạo tẻ được rang lên. 

Gạo lứt nguyên cám đỏ

Lưu ý, gạo lứt đỏ cũng có màu đỏ tuy nhiên không phải là gạo huyết rồng. Phần vỏ bên ngoài hạt gạo có màu đỏ tươi đẹp mắt. Cắn hạt gạo sẽ lộ ra phần tinh bột bên trong. Còn đối với gạo huyết rồng, phần tinh bột bên trong cũng là màu đỏ. Gạo lứt đỏ có ưu thế hơn các loại gạo huyết rồng khác vì nó có chỉ số GI (chỉ số đường huyết thực phẩm) ở mức trung bình, không làm tăng đường máu. Trong khi đó, chỉ số này ở gạo huyết rồng lại khá cao. Vì thế các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường được khuyến cáo là không nên sử dụng gạo huyết rồng để ăn. 

Gạo lứt nguyên cám đen

So với các loại gạo lứt khác, gạo lứt đen lại chiếm được tình cảm của người tiêu dùng bởi cơm gạo lứt đen dẻo, thơm, mềm, ăn rất bắt miệng. Gạo lứt đen có vỏ ngoài màu đen, bên trong cũng là tinh bột màu trắng tinh. Sau khi nấu, màu đen của gạo sẽ biến thành màu tím đẹp mắt. Để có một bát cơm gạo lứt đen ngon thì nên ngâm gạo từ 12 – 24 tiếng trước khi nấu.  

Theo tính chất hạt gạo

Ngoài phân loại dựa trên màu sắc thì gạo lứt còn được phân loại dựa trên tính chất hạt gạo.

Gạo lứt tẻ

Loại gạo này khá giống với gạo trắng, có điều màu ngả vàng hơn do vẫn còn nguyên lớp cám. Trước khi nấu nên ngâm gạo từ 1 – 2 tiếng để gạo nở đều, cơm dẻo thơm hơn. 

Gạo lứt nếp

Nếp than, nếp hương, nếp hoa vàng,… là một số loại gạo lứt nếp đặc trưng. Loại gạo này thường để nấu xôi, nấu chè vì chúng có độ dính và độ dẻo cực cao. 

Tại sao gạo lứt nguyên cám ngày càng được ưa chuộng? 

Như đã biết, nếu hạt gạo càng bị chà xát và đánh bóng quá nhiều thì giá trị dinh dưỡng càng giảm. Vì lớp cám bên ngoài chứa rất nhiều vitamin đặc biệt là nhóm B và các nguyên tố vi lượng có lợi cho sức khỏe. 

Một số tác dụng của gạo lứt nguyên cám đối với sức khỏe được kể đến như:

Tăng cường sức khỏe tim mạch

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng gạo nguyên cám thay gạo trắng trong bữa ăn hàng ngày giúp cung cấp nhiều chất xơ hơn, làm giảm nguy cơ tắc nghẽn động mạch. Ngoài ra, bổ sung các loại ngũ cốc trong đó có gạo lứt giúp cung cấp cho cơ thể các hợp chất phenolic. Các hợp chất này giúp chúng ta phòng ngừa được các bệnh mãn tính như tim mạch, đái tháo đường, thậm chí là ung thư. 

Giảm cholesterol máu

Trong cơ thể tồn tại một loại cholesterol độc hại, đó là cholesterol LDL. Tinh dầu có trong gạo lứt giúp giảm lượng cholesterol này trong máu một cách đáng kể. Không chỉ thế, gạo lứt nguyên cám còn giúp cơ thể sản sinh ra nhiều cholesterol HDL (một loại cholesterol có lợi).

Quản lý cân nặng an toàn

Nhiều chị em phụ nữ sợ ăn cơm bởi vì quan điểm ăn cơm sẽ tăng cân. Tuy nhiên, nếu là cơm gạo lứt thì không hẳn là như thế. Chất xơ trong gạo lứt sẽ làm bạn có cảm giác no nhanh và no lâu hơn. Nếu bình thường bạn ăn 3 bát cơm trắng mới cảm thấy no, thì giờ chỉ cần ăn 1 bát cơm gạo lứt đã có thể có đủ năng lượng để hoạt động trong một thời gian dài rồi. 

Tốt cho hệ miễn dịch

Gạo lứt có chứa một loạt các loại vitamin, giúp tăng cường hệ miễn dịch. Thêm vào đó, đặc tính chống oxy hóa của gạo lứt giúp ngăn ngừa tổn thương từ các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa và ngăn ngừa bệnh tật. 

Tác động tích cực đến toàn bộ các cơ quan trong cơ thể

Ăn cơm gạo lứt hàng ngày mang đến sự thay đổi rõ rệt của cơ thể theo hướng tích cực. Bạn sẽ thấy xương của bạn chắc khỏe hơn, tim hoạt động nhịp nhàng hơn, hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn, hệ thần kinh làm việc lưu loát hơn. Đấy là do các khoáng chất, vitamin cùng chất xơ trong gạo lứt tác động đồng thời lên các hệ, thúc đẩy các hệ này làm việc năng suất và hiệu quả hơn. 

Cách chọn mua gạo lứt nguyên cám ngon

Với những tác dụng thần kỳ mà gạo lứt mang lại, gạo lứt ngày càng được sử dụng nhiều và được đánh giá cao. Sau đây là một số mẹo giúp bạn chọn gạo lứt nguyên cám một cách thông minh nhé.

• Nếu là lần đầu tiên ăn gạo lứt, bạn nên làm quen trước với mùi vị của gạo lứt trắng. Tuy nhiên, tùy theo sở thích, bạn vẫn có thể lựa chọn một trong những loại gạo lứt đã đề cập ở trên. 
• Khi mua, hãy sờ thử vào hạt gạo lứt, lớp ngoài của gạo hơi thô ráp, sáng bóng
• Nên chọn mua hạt gạo còn nguyên, không bể nát, có mùi thơm nhẹ đặc trưng của gạo
• Tránh mua gạo đã cũ, bị mốc hoặc bị mối mọt nhé. 

Cách bảo quản gạo lứt nguyên cám

Để gạo được giữ lâu hơn bạn nên áp dụng một số cách sau đây

Đựng trong hộp kín

Hộp kín có thể là hộp nhựa, hộp thủy tinh, đậy nắp kín. Bảo quản những hộp này ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời vì ánh nắng gay gắt có thể làm hạt gạo bị biến tính đi. 

Chia thành từng phần nhỏ và cho vào hũ đựng

Việc sử dụng hàng ngày có thể khiến bạn phải mở nắp hộp gạo nhiều lần, khiến cho phần gạo còn lại có nguy cơ bị mối mọt hoặc bị mốc cao hơn. Cách tối ưu nhất đó là chia gạo lứt nguyên cám thành từng phần vừa đủ cho bữa ăn hoặc cho ngày, rồi hẵng cho vào hộp. Mỗi lần sử dụng chỉ cần lấy đúng phần đã chia là có thể bảo quản phần gạo còn lại được lâu hơn.

Dùng tỏi để bảo quản gạo

Dân gian Việt Nam có một cách bảo quản gạo đó là cho một vài tép tỏi đã lột vỏ vào trong hũ gạo, sau đó đậy kín nắp lại. Mùi hương từ tỏi sẽ giúp hũ gạo của bạn tránh được việc bị mối mọt “xâm chiếm”. 

Gạo lứt nguyên cám có giá bao nhiêu?

Gạo lứt mang giá trị dinh dưỡng lớn, hàm lượng chất xơ và các khoáng chất vi lượng cao. Bởi vậy, giá thành của gạo lứt cũng nhỉnh hơn so với gạo tẻ.Tùy theo từng loại gạo, gạo lứt có giá dao động từ 25.000 – 45.000 VNĐ/kg

Trên đây là một vài thông tin về gạo lứt nguyên cám. Hy vọng bài viết này có thể cung cấp cho bạn một số thông tin hữu ích như cách chọn mua gạo lứt, cách bảo quản cũng như giá thành của gạo.